Usługi cyfrowe (e-usługi) są oczekiwanym kierunkiem dla obywatela w zakresie załatwiania spraw urzędowych. Problem pojawia się w znalezieniu informacji jakie sprawy dane organy realizują w ramach cyfrowej usługi publicznej. Skąpa wiedza w tym zakresie powoduje, że często załatwiamy sprawę tradycyjnie, czyli "w okienku" tracąc przy tym cenny czas.
Informacje o zakresie usług cyfrowych świadczonych przez organy możemy znaleźć na stronach internetowych, jednak przyzwyczajenie i doświadczenie lat poprzednich pokazuje, że nie od razu szukamy sposobu załatwienia sprawy urzędowej online, będąc przeświadczonym, że system może sprawy nie załatwić i trzeba będzie poświęcić dodatkowy czas na wizytę w urzędzie. Mniejszy problem ma młodsze pokolenie, wychowane na grach komputerowych, które jest przyzwyczajone do rzeczywistości wirtualnej i intuicyjnie sięga po rozwiązanie z przeglądarki internetowej.
Podpis elektroniczny
Niestety przepisy prawne nie pozwalają na załatwienie wszystkich spraw bez stosownej identyfikacji np. przez podpis lub inny identyfikator elektroniczny. W takiej sytuacji znajomość przeglądarki internetowej nie wystarcza, gdyż przed załatwieniem sprawy online należy pierwsze załatwić kwestie formalne związane z rejestracją znaku identyfikującego. Nie w każdej sprawie jest to konieczne, o czym przekonamy się korzystający z różnych form pomocy państwowej, obsługiwanych m. in. przez bankowość elektroniczną czy też inne stworzone dla tego typu potrzeb portale. Powyższe rozwiązania powodują, że prywatna osoba nie interesuje się podpisem elektronicznym gdyż po pierwsze jest to usługa odpłatna, po drugie ważna w określonym czasie, po trzecie nie zawsze jest wymagana.
Jedynie osoby prowadzące działalność gospodarczą, z uwagi na obowiązki jakie nakładają na nich przepisy prawne, często są zobowiązane do posiadania wymienionego identyfikatora w postaci podpisu elektronicznego. Jako dodatkowy argument może posłużyć również to, że wspomniany podpis jest bezpieczny, w związku z czym urzędy skarbowe czy ZUS umożliwiają podmiotom, które go posiadają przesyłanie przez Internet różnego rodzaju dokumentów.
Wydawałoby się, że możliwości w zakresie cyfrowych usług publicznych są nieograniczone, jednak system ten dopiero powstaje. Powyższe oznacza, że przeciętny obywatel nie jest zorientowany co może załatwić online, a co nadal zobowiązany jest załatwić osobiście. Wyjątkiem są profesjonalne firmy tj. biura rachunkowe, kancelarie prawne, czy też inne podmioty, które zawodowo zajmują się reprezentowaniem podmiotów przed organami państwowymi.
Wskazując organy, które mogą załatwić nasze sprawy w sposób elektroniczny/online, przed wpisaniem zakresu sprawy do przeglądarki upewnijmy się na stronach właściwego organu czy nie będziemy potrzebować innych dodatkowych instrumentów jak np. podpisu elektronicznego, bądź czy termin na załatwienie naszej sprawy nie zostanie wydłużony z uwagi na inne ograniczenia.
Dostępne rodzaje e-usług
Możemy:
- w samorządzie, w tym urzędzie gminy - pobrać wniosek o dowód dla siebie lub dziecka; sprawę utraty lub zniszczenia dowodu albo prawa jazdy; zawiadomienie o sprzedaży samochodu; dopisanie się do spisu wyborców;
- w urzędzie stanu cywilnego - uzyskać odpis aktów: małżeństwa, urodzenia, zgonu, lub inne dokumenty, zgłoszenie urodzenia dziecka;
- w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych - sprawdzić ubezpieczenia przez pracodawcę, przejrzeć zwolnienia lekarskie, odprowadzane składki;
- w Narodowym Fundusz Zdrowia - pobrać kartę EKUZ (Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego), założyć Zintegrowany Informator Pacjenta;
- w urzędach skarbowych - złożyć rozliczenie podatkowe; wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej;
- w Krajowym Rejestrze Karnym - pobrać zaświadczenie o niekaralności;
- w urzędzie pracy - otrzymać status osoby bezrobotnej, zgłosić oferty pracy, stażu i praktyk, wnioski o usługi i świadczenia z urzędu, wnioski związane z zatrudnianiem cudzoziemców;
- w rejestrze PESEL i rejestrze Dowodów Osobistych - sprawdzić dane i dokumenty.
Elektroniczna Platforma Usług Administracji Publicznej - ePUAP
Elektroniczna Platforma Usług Administracji Publicznej tzw. ePUAP to platforma, w ramach której można załatwić sprawy związane z:
- prawem jazdy, rejestracją pojazdu, dowodem rejestracyjnym;
- sprawami obywatelskimi;
- podatkami, cłami i opłatami;
- założeniem, prowadzeniem i rozwijaniem działalności gospodarczej.
Istnieją również informacje w zakresie pracy i zatrudnienia jak np. przyznanie statusu Zakładu Pracy Chronionej. Pomimo sporej ilości spraw, które obsługuje ePUAP nie stanowi konkurencji dla podpisu elektronicznego, pomimo że również stanowi potwierdzanie tożsamości w Internecie.
Wymienione rodzaje spraw nie mają charakteru katalogu zamkniętego i są tylko szkicem tego jak szeroki jest zakres możliwości załatwiania spraw przez Internet. Warto je poznać, aby zaoszczędzić ewentualny czas.
Cyfryzacja usług powoli zastępuje pracę człowieka - biznes wymusza w tym zakresie działania na organach publicznych. Obywatel nie może pozwolić sobie na całkowitą niewiedzę, bo może się okazać, że w niedługim czasie nie będzie mógł tradycyjnie złożyć zeznania w urzędzie skarbowym bądź uzyskać niezbędnego zaświadczenia.
Komentarze