Czym jest system operacyjny?

System operacyjnyW informatyce systemem operacyjnym nazywamy oprogramowanie, które służy do zarządzania systemem komputerowym. System tworzy środowisko, w jakim ma miejsce uruchamianie oraz kontrolowanie zadań, jakie zleca komputerowi jego użytkownik.

W tej kwestii system operacyjny przydziela do każdego zadania odpowiednia ilość pamięci operacyjnej. Podobnie jest z czasem procesora: planuje oraz przydziela go odpowiednio do każdego zadania.

System operacyjny pozwala na wykonywanie kilku zadań w tym samym czasie, zapewniając procesom jednolitość. Poszczególne zadania są ze sobą zsynchronizowane, a system operacyjny odpowiada za komunikację pomiędzy poszczególnymi działaniami. Systemom operacyjnym powierza się również kompleksowe zarządzanie plikami oraz połączeniami z siecią. Aby komputer lepiej komunikował się z użytkownikiem, wiele systemów operacyjnych jest wyposażonych w nowoczesne środowiska graficzne.

System operacyjny

System Operacyjny

Budowa systemu operacyjnego

Każdy system operacyjny zbudowany jest z trzech, podstawowych części: jądra, systemu plików oraz powłoki. Każda część charakteryzuje się czym innym oraz pełni inne funkcje. Dzięki temu system operacyjny spełnia tak zróżnicowane funkcje, pozwalające na efektywne zarządzanie systemem komputerowym.

Jądro systemu operacyjnego

Częścią wykonującą i kontrolująca zadania realizujące przez system jest jądro systemu operacyjnego. Uważane jest także za podstawowy element budowy systemu operacyjnego, gdyż to właśnie na nim ciąży odpowiedzialność za wszystkie podstawowe zadania systemu. Jądro systemu charakteryzuje się wielozadaniowością i wielowątkowością. To właśnie dzięki temu jest w stanie realizować tyle różnych zadań w jednym czasie. W jądrze wyróżnia się kilka części funkcjonalnych. Dwie najważniejsze z nich to planista czasu procesora oraz przełącznik zadań. Planista jest on odpowiedzialny za ustalenie czasu wykonywania zdania, a przełącznik odpowiada za przełączanie pomiędzy uruchomionymi zadaniami.

W składzie jądra można wyróżnić także moduły:

  • synchronizacji i komunikacji,
  • obsługi przerwań i zarządzania urządzeniami systemu,
  • obsługi pamięci.
  • inne w zależności od rodzaju systemu, jego przeznaczenia i funkcji.

Powłoka systemu operacyjnego

Kolejną ważnym elementem jest jego powłoka systemu operacyjnego. To specjalny program, który ma za zadanie umożliwienie komunikacji pomiędzy użytkownikiem a systemem operacyjnym. Częścią powłoki jest właśnie interfejs, czyli część systemu, którą widzi użytkownik. Za jej pomocą wydaje on polecenia i wykonuje działania w systemie komputerowym. Twórcy systemów operacyjnych dążą do tego, aby interfejsy były intuicyjne i proste w użytkowaniu.

System plików

System plików z kolei jest niezbędny do zapisywania uzyskanych danych na różnych nośnikach. System operacyjny oprócz zarządzania pamięcią operacyjną oraz procesorem, zarządza również pamięcią masową, plikami, przestrzenią na dysku, ochroną danych czy urządzeniami zewnętrznymi, podłączonymi do komputera. Tymi urządzeniami mogą być drukarki, skanery, ale także aparaty fotograficzne.

Przykłady systemów operacyjnych

Systemy operacyjne są stosowane we wszystkich systemach komputerowych. Obejmują one zarówno komputery typu desktop, jak i urządzenia mobilne. Poszczególne rodzaje systemów różnią się od siebie, aby mogły być dopasowane urządzenia, to znaczy, że inne systemy stosuje się w urządzeniach mobilnych, a inne w komputerach typu desktop.

Najpopularniejsze systemy operacyjne dla komputerów typu desktop:

  • Windows - jest najpopularniejszym systemem stosowanym na komputerach typu desktop. Szacuje się, że ok. 85% użytkowników używało go na swoich komputerach w 2018 roku. Jego zaletą jest powszechność, przystępny interfejs oraz kompatybilność z powszechnie używanym na rynku oprogramowaniem.
  • Mac OS - system dostosowany i instalowany na urządzeniach Apple, uważa się go za jeden z najprostszych w obsłudze. Jego wadą może być fakt, że obsługuje tylko urządzenia tej firmy. Drugi najpopularniejszy system operacyjny na rynku.
  • Linux - plasuje się na trzecim miejscu wśród najczęściej używanych systemów operacyjnych. Jego ogromną zaletą jest uniwersalność, bo można stosować go na różnych urządzeniach i systemach komputerowych. Uważa się, że nie jest on jednak aż tak przystępny i intuicyjny, jak dwa pozostałe programy.

Najpopularniejsze systemy operacyjne dla urządzeń mobilnych:

  • Android - najpopularniejszy system operacyjny, stworzony przez firmę Google. Zaprojektowany został na jądrze Linuxa. Jest intuicyjny i prost w użyciu. Wyróżnia się na tle innych rozwiązań, gdyż nie posiada kodu z projektu GNU. Nie ma dużych wymagań sprzętowych.
  • iOS - opracowany przez firmę Apple system operacyjny do urządzeń mobilnych takich jak iPhone, iPad i iPod. Jest bardzo szybkim i prostym w użytkowaniu systemem, ale można go używać tylko na urządzeniach marki Apple.
  • System BlackBerry OS - został stworzony przez BlackBerry specjalnie dla urządzeń tej marki. Jest stabilnym i niezwykle bezpiecznym systemem. Dobrze sprawdza się w biznesie, ma szereg własnych aplikacji, ale także obsługuje te najpopularniejsze na rynku.

Komentarze