Pierwszy komputer na świecie

Pierwszy komputer na świecie. Kto dziś wyobraża sobie życie bez komputerów, samochodów, telefonów komórkowych? Zwłaszcza komputery znacząco przyczyniły się do podniesienia jakości naszego życia, dziś zamykając się nierzadko w niewielkich laptopach o wielkości nawet 10 cali. Dziś komputery nierzadko zastępują ludzi, sterują ruchem na ulicy, szeregiem urządzeń i maszyn, a nawet systemami obronnymi.

W komputerach przechowywane są ważne dane, bez systemów informatycznych nie mogłoby funkcjonować wiele firm i placówek. Komputery ułatwiają komunikację, sprawiają przesył informacji oraz stanowią źródło szeroko pojętej rozrywki.

Kiedy i gdzie powstał pierwszy komputer na świecie i jak wyglądał?

Patrząc dziś na coraz mniejsze i cieńsze komputery mobilne warto poznać odpowiedzi na te pytania. Według wielu źródeł projekty pierwszych komputerów lub urządzeń im podobnych powstały już na przełomie wieków XVIII i XIX, a niektóre nawet w wieku XVII. Pierwszym jednak oficjalnym komputerem na świecie był ENIAC ((Electronic Numerical Integrator and Computer), który zaprojektowany i wyprodukowany został na potrzeby armii amerykańskiej. Jego głównym zadaniem było prowadzenie obliczeń, związanych z balistyką artyleryjską. Budowa komputera ENIAC, zwanego również Gigantycznym Umysłem, ruszyła 5 lipca 1943 roku, czyli jeszcze w trakcie trwania II wojny światowej, a ukończono ją w 1945 roku. Stworzony został przez ambitnych absolwentów Uniwersytetu Pensylwanii. Koszty wyprodukowania pierwszego komputer wyniosły około 500 tys. dolarów, co w dzisiejszych czach równałoby się wartości około 6 milionów dolarów. ENIAC publicznie pokazany został w Walentynki, dnia 14 lutego 1946 roku i ta datę uznaje się właśnie za stworzenie pierwszego komputera na świecie, co dało początek erze tych urządzeń.

Źródło zdjęcia: https://pl.pinterest.com/pin/221802350377968736/

Charakterystyka pierwszego komputera na świecie

Innowacyjność tego urządzenia polegała przede wszystkim na właściwości przetwarzania równoległego oraz wbudowaniu modułów pamięci oraz dokonywania obliczeń arytmetycznych, których dokonywał w systemie dziesiętnym. Konstrukcja została opatentowana.

ENIAC używał około 18 tys. lamp elektronowych (zwanych również próżniowymi), które były podstawowym elementem elektronicznym odpowiedzialnym za wykonywanie operacji logicznych. Komputer ten zajmował około 167 m² powierzchni i ważył około 30 ton, co czyniło go ogromnym w porównaniu do współczesnych komputerów. Maszyna zawierała około 1500 przekaźników, 70 tys. rezystorów, 10 tys. kondensatorów, które były używane do stabilizacji i kontroli sygnałów elektrycznych i  około 5 milionów ręcznie lutowanych połączeń. ENIAC posiadał około 6 tys. ręcznych przełączników, które były używane do konfiguracji i programowania maszyny. Był umieszczony w dużej sali z klimatyzacją, aby zapobiec przegrzewaniu się komponentów. Zużywał około 150 kilowatów mocy energii elektrycznej, co było znaczną ilością jak na ówczesne standardy.

ENIAC mógł wykonywać około 5 tys. operacji na sekundę, co było ogromnym osiągnięciem w tamtych czasach. Dzięki temu był znacznie szybszy niż wcześniejsze mechaniczne komputery. Nie miał pamięci w nowoczesnym rozumieniu tego słowa. Dane były przechowywane za pomocą dziesięciocyfrowych rejestrów, które mogły przechowywać liczby dziesiętne.  ENIAC posiadał 20 akumulatorów (dziesiętne rejestry) używanych do przechowywania liczb i wykonywania obliczeń. Każdy akumulator mógł przechowywać dziesięciocyfrową liczbę.

Był podzielony na 40 jednostek funkcyjnych, które obejmowały:

• 20 akumulatorów,
• jednostkę do dodawania i odejmowania,
• jednostkę do mnożenia,
• jednostkę do dzielenia i pierwiastkowania,
• jednostkę do obliczania funkcji trygonometrycznych.

ENIAC był programowany ręcznie przy użyciu przełączników i kabli, co było skomplikowane i czasochłonne. Każda zmiana programu wymagała fizycznego przestawienia połączeń. Niedługo później zastosowano w nim technologię kart perforowanych. Użytkowania pierwszego komputera zaprzestano po około dekadzie, a dokładniej w 1955 roku.

Zastosowanie pierwszego komputera na świecie

ENIAC był używany do obliczeń trajektorii pocisków dla armii amerykańskiej podczas II wojny światowej. Jego zdolność do szybkiego wykonywania skomplikowanych obliczeń znacznie przyspieszyła proces tworzenia tabel balistycznych. Po wojnie ENIAC został użyty do różnych badań naukowych, w tym do symulacji termojądrowych oraz do badań meteorologicznych. Był również wykorzystywany w projektach inżynieryjnych i komercyjnych, pomagając w analizie danych i modelowaniu.

Choć ENIAC jest często uznawany za pierwszy elektroniczny komputer ogólnego przeznaczenia, istnieją inne maszyny, które również mają swoje miejsce w historii komputerów:

• ABC (Atanasoff-Berry Computer) stworzony przez Johna Atanasoffa i Clifforda Berry'ego w latach 1937-1942, ABC był jednym z pierwszych komputerów elektronicznych, choć jego funkcje były ograniczone do specyficznych zadań.
• Colossus - zbudowany w Wielkiej Brytanii w 1943 roku, który był pierwszym na świecie komputerem elektronicznym przeznaczonym do łamania szyfrów, używanym przez brytyjską służbę wywiadowczą podczas II wojny światowej.

Znaczenie pierwszego komputera na świecie

ENIAC jest uważany za pionierski projekt w historii komputerów ze względu na swoje zaawansowane (jak na ówczesne czasy) możliwości techniczne. Był to pierwszy komputer, który pokazał, że maszyny elektroniczne mogą wykonywać skomplikowane obliczenia szybko i efektywnie, co zainspirowało dalszy rozwój technologii komputerowej. ENIAC wpłynął na prace teoretyczne nad architekturą komputerów, co doprowadziło do stworzenia modelu architektury von Neumanna, który jest podstawą większości współczesnych komputerów.

Komputer ten stał się fundamentem dla przyszłych badań i rozwoju komputerów. Po nim nadeszły kolejne komputery, które były bardziej wydajne i łatwiejsze w obsłudze. Po nim przyszła pora na kolejne tego typu urządzenia. Nadal były to jednak maszyny o dużych gabarytach i prostych funkcjach. Porównując te pierwsze komputery z dzisiejszymi niewielkimi laptopami widzimy, jak technologia dynamicznie posuwa się do przodu. Możemy tylko przewidywać, a jakimi rozwiązaniami przyjdzie nam się zmierzyć za kilka czy kilkadziesiąt lat, z jakimi innowacjami będą cieszyć się nasze wnuki za kilkadziesiąt lat.